ഒരു നൂറരങ്ങ്-ധ്വനി നഷ്ട വിചാരങ്ങളും…

കലാമണ്ഡലം സംഘടിപ്പിക്കുന്ന ‘നൂറരങ്ങ്’ കഥകളികളിൽ ഒന്ന്,പാലക്കാട് ചെമ്പൈ സംഗീതകോളേജിൽ വെച്ച് 9-11-2008ന് കാണുകയുണ്ടായി.ഉത്തരാസ്വയംവരം ആദ്യഭാഗമായിരുന്നു കഥ.ചെറുപ്പക്കാരായ കഥകളിക്കാർക്ക് മുൻ‌തൂക്കം നൽകി സംഘടിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ‘നൂറരങ്ങി’ന്റെ പരിപ്രേക്ഷ്യം അഹ്ലാദകരമാണ്.നിരന്തരമായി ആദ്യാവസാനവേഷങ്ങൾ ചെയ്തും പാടിയും കൊട്ടിയും കഥകളികലാകാരനു വരേണ്ട സ്ഫുടീകരണത്തിന് ഇത്തരം പദ്ധതികൾ ഗുണം ചെയ്യും,തീർച്ച.പഴയ മഹാനടന്മാരുടെ തലമുറ ഏതാണ്ട് അസ്തമനദശയോടടുക്കുന്ന ഈ വേളയിൽ പുതിയ സമർത്ഥരെ കഥകളി ആവശ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്.കാലമാവശ്യപ്പെടുന്ന പരിഷ്കരണങ്ങളിലൂടെ കളിയരങ്ങിനെ മുന്നോട്ടുനയിക്കാൻ കരുത്തുള്ള കരങ്ങൾ ഇത്തരം പദ്ധതികൾ വെളിച്ചത്തു കൊണ്ടുവരുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കാം.
കലാമണ്ഡലം സോമൻ ദുര്യോധനനായും,പീശപ്പള്ളി രാജീവൻ വലലനായും,പരിയാനം‌പറ്റ ദിവാകരൻ ത്രിഗർത്തനായും വേഷമിടുകയും,കലാമണ്ഡലം ജയപ്രകാശ്,രാജേഷ് മേനോൻ എന്നിവർ സംഗീതവും,കലാമണ്ഡലം നന്ദകുമാർ,വേണു എന്നിവർ വാ‍ദ്യവും കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ചെയ്ത ഉത്തരാസ്വയംവരം തരക്കേടില്ലാത്ത അനുഭവമായിരുന്നു.അതിനപ്പുറം,പുതിയ കളിയരങ്ങിൽ നഷ്ടമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ധ്വനികളെ കുറിച്ചുള്ള ചിന്തകളാണ് എനിക്ക് ഈ അരങ്ങ് പകർന്നു തന്നത്.
ധ്വന്യാത്മകമായ കളിയരങ്ങ്
------------------------------------
നേരിട്ടു പറയാനാവാത്തതോ,പറഞ്ഞാൽ വാക്കുകൾക്കിടയിലൂടെ,ആംഗ്യപ്പെട്ടാൽ മുദ്രകൾക്കിടയിലൂടെ ചോർന്നു പോകുന്നതോ ആയ ഭാവാർത്ഥങ്ങളെ കഥകളി പ്രകാശിപ്പിക്കുന്ന വിധം പല ഉള്ളടരുകളിലേക്ക് ആഴമുള്ളതാണ്.അടിസ്ഥാനപരമായി കല നടക്കുന്നത് രംഗത്തല്ല,ആസ്വാദകന്റെ മനസ്സിലാണ് എന്ന ദർശനത്തിൽനിന്നു നോക്കിയാൽ,പല സന്ദർഭങ്ങളിലുംകലാകാരൻ/കാരി നിർമ്മിക്കുന്ന പ്രത്യക്ഷശിൽ‌പ്പത്തിലെ അർത്ഥതലങ്ങൾ അപ്രധാനമാകുകയും സഹൃദയൻ അനുസന്ധാനം ചെയ്യുന്ന പരോക്ഷാർത്ഥപരമ്പര-വ്യംഗ്യമായ അർത്ഥങ്ങളും ഭാവങ്ങളും കലാഭാഷയുടെ സംവേദനകേന്ദ്രമായി വർത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.അത്തരത്തിൽ ആസ്വാദകന്റെ മനസ്സിൽ പാഠാന്തരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയുമ്പോഴാണ് ഒരു കലയും കലാകാരനും ഔന്നത്യത്തിലേക്കുയരുന്നത്.കഥകളി,അതിന്റെ സങ്കേതശിൽ‌പ്പത്തിൽ തന്നെ സഹൃദയരുടെ-അതായത് സമാനഹൃദയരുടെ ഈ ഭാഗഭാഗിത്വത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ബോധമുൾക്കൊണ്ടിട്ടുണ്ട്.പൂർണ്ണമായും സങ്കേതഭദ്രമെന്നു പറയപ്പെടുന്ന രംഗങ്ങളിലും ചൊല്ലിയാട്ടങ്ങളിലും പോലും പ്രതിഭാശാലിയായ കലാകാരന് സ്വന്തം മുദ്ര പതിപ്പിക്കാനുള്ള ഇടം കഥകളി ബാക്കിനിർത്തുന്നു.എല്ലാവർക്കും ‘സലജ്ജോഹം’എന്ന പദത്തിന്റെ ചൊല്ലിയാട്ടം നിർവ്വഹിക്കാം,അതിനു പൂർണ്ണമായ ഘടനാരൂപമുണ്ട്.പക്ഷേ,കലാ‍മണ്ഡലം ഗോപി അതുചെയ്യുമ്പോൾ അതിന് മറ്റൊരു ജീവൻ ലഭിക്കുന്നത് നാം അനുഭവിക്കുന്നു.അപ്പോൾ ഒരോ നിലയും മുദ്രയും സവിശേഷമായ ചില ധ്വനികൾ ഉൽ‌പ്പാദിപ്പിക്കുന്നു.എല്ലാ കഥകളിക്കാരും തുല്യപ്രതിഭാധനരായിരിക്കയില്ല,അല്ലെങ്കിൽ പലരുടെയും കലാവീക്ഷണവും അവതരണരീതിയും വ്യതിരിക്തമായിരിക്കും.അതിനാൽത്തന്നെ കളിയരങ്ങിന്റെ സമഗ്രരൂപം ബഹുസ്വരതയാർന്ന നാട്യവേദിയാകുന്നു.അത് കഥകളിക്ക് പല സ്വഭാവത്തിലും പരിസരത്തിലുമുള്ള ധ്വനികൾ സമ്മാനിക്കുന്നു.ഈ ധ്വനിസമ്പന്നത കളിയരങ്ങിന് അന്യമാവുകയാണോ എന്ന സംശയം ഇന്നുമിന്നലെയും തുടങ്ങിയതല്ല.പക്ഷേ രണ്ടുദിവസം മുമ്പുകണ്ട ഉത്തരാസ്വയംവരം ആ ചിന്തകളെ വീണ്ടും ഉദ്ദീപിപ്പിക്കുന്നു.ചൊല്ലിയാട്ടം മുതൽ സംഗീത-വാദ്യപ്രകരണങ്ങൾ വരെ നീളുന്ന ആ ധ്വനിനഷ്ടത്തെ അക്കമിട്ടു വിലയിരുത്താനാണ് ഇനി ശ്രമിക്കുന്നത്.ഇവ പുതിയ കളിയരങ്ങിനെ ഇകഴ്ത്തുന്ന പരിപാടിയല്ല,കാലാനുഗുണമായി വരേണ്ട പുരോഗമനപരമായ പരിണാമങ്ങൾക്കുള്ള വിലയിരുത്തലുകളാ‍ണ്.
1) വിരൂപമാവുന്ന വിപുലീകരണം
----------------------------------------------
തീർത്തും അനാവശ്യമായ ഒരു വിപുലീകരണം പലയിടങ്ങളിലും കളിയരങ്ങിൽ വ്യാപിക്കുകയാണ്.ചൊല്ലിയാട്ടത്തിൽനിന്നു തുടങ്ങുന്നു അത്. “ഹരിണാക്ഷീജനമൌലീമണേ”എന്ന പദം കലാമണ്ഡലം രാമൻ‌കുട്ടിനായരുടെ കീചകൻ ചെയ്യുമ്പോൾ,ആദ്യത്തെ ഹരിണം(മാൻ) എന്ന മുദ്രആവിഷ്കരിക്കുന്നത് ശ്രദ്ധിക്കുക-മൃഗശീർഷമുദ്ര ഒറ്റക്കൈയ്യിൽ പിടിച്ച്,ചെറിയ ഒരു ചലനം മതി-കൃഷ്ണൻ‌കുട്ടിപ്പൊതുവാളിന്റെ ചെണ്ടയും ഒപ്പമുണ്ടെങ്കിൽ എന്തൊരനുഭവമാണ്!എന്നാൽ,ഇന്നത്തെ കീചകന്മാർക്ക് ചെറിയചലനം പോയിട്ട് സാധാരണചലനം തന്നെ പോര,കൈ തോളെല്ലിൽ നിന്നു പറിഞ്ഞുപോകും വിധം അങ്ങോട്ടുമിങ്ങോട്ടും ആട്ടണം!ഒരു വികാരവും(ദേഷ്യവും ചെടിപ്പുമൊഴികെ!)അസ്വാദകരിൽ സൃഷ്ടിക്കാൻ ഈ വിപുലീകരണം കൊണ്ടു സാധിക്കുന്നില്ലെന്നു മാത്രമല്ല,ആ അനുപമമായ പദത്തിന്റെ സമഗ്രരൂപം തന്നെ അലങ്കോലമാവുകയും ചെയ്യുന്നു.ഇത്തരത്തിൽ ഒരോ മുദ്രകളുടെയും പ്രകാശനവഴക്കം മാറിമറിഞ്ഞത് എഴുതിയാൽതീരില്ല.അവയൊന്നും പഴയ ധ്വനികളെപ്പോലും ഉൽ‌പ്പാദിപ്പിക്കുന്നില്ല താനും.
പഠിച്ചതും വായിച്ചതും കേട്ടതുമായ എല്ലാ പുരാണങ്ങളും ഔചിത്യവും പാത്രബോധവും നോക്കാതെ ചേർത്ത്,കാടും പടലുമായി മനോധർമ്മമാടുകയല്ല കഥകളിയുടെ രീതി.വെള്ളിനേഴി നാണുനായരുടെ വേഷത്തിനുണ്ടായിരുന്ന മേന്മയെപ്പറ്റി വാഴേങ്കട കുഞ്ചുനായർ എന്ന മറ്റൊരു മഹാനടൻ എഴുതിയത് വായിക്കുക:
“അരങ്ങത്തു ചാടിവീണാൽ വാരിയും വലിച്ചും അന്തമില്ലാതെ ഓരോന്നുകാട്ടിക്കൊണ്ട് വേഷം നീട്ടിക്കൊണ്ടു പോയാൽ കേമനാകും എന്നൊരു ധാരണ പരിണിതപ്രജ്ഞരായ നടന്മാർക്കു കൂടി ഉണ്ട്.ഇത്രത്തോളം അബദ്ധമായ ഒരു ധാരണ വേറെയില്ലെന്നു പറയേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.ചെറിയ ചില സൂചകങ്ങൾ കൊണ്ട്,ഗമകങ്ങൾ കൊണ്ട്,വലിയ ഫലം ഉളവാക്കുന്നതിലാണ് അഭിനയത്തിന്റെ മേന്മ.ഈ കലാതത്വം നല്ലപോലെ ധരിച്ചിട്ടുള്ള ഒരാളാണ് ശ്രീ.വെള്ളിനേഴിനാണുനായർ.സാകൂതമായ ഒരു നോട്ടത്തിലും സാഭിപ്രായമായ ഒരലർച്ചയിലും മണിക്കൂറുകളോളം ആടിയാലും ഫലിക്കാത്ത ഭാവകോടിയെ ഒതുക്കിക്കാട്ടുന്ന കൂറടക്കം പ്രശംസനീയം തന്നെയാണ്*“
ആർജ്ജവമുള്ള ഭാഷയിൽ കുഞ്ചുനായർ പണ്ടുവരച്ചിട്ട ഈ വാങ്‌മയചിത്രം വായിച്ചാൽ മതി,നാ‍ണുനായരിൽ നിന്ന് ഇന്നത്തെ ഒന്നാംകിട താടിവേഷക്കാരനായ നെല്ലിയോടിലേക്കുള്ള അകലവും,മനോധർമ്മങ്ങളിൽ പാലിക്കേണ്ട ലാവണ്യദർശനവും വ്യക്തമാകാൻ.കാടും പടലും തല്ലി മനോ(അ)ധർമ്മം ചെയ്യുന്നവരുടെ എണ്ണം പെരുകുകയാണ്.
2)അനാരോഗ്യകരമായ മത്സരം
--------------------------------------
കലാകാരന്മാർക്കിടയിലുണ്ടാകുന്ന മത്സരബുദ്ധി,പലപ്പോഴും മികച്ച രംഗാനുഭവങ്ങളെ നമുക്കു പകർന്നിട്ടുണ്ട്.പക്ഷേ,ഇപ്പോൾ പെരുകുന്ന മത്സരബുദ്ധി വൈരൂപ്യങ്ങളെയാണ് സൃഷ്ടിക്കുന്നത്.
അങ്ങോട്ടൊരു പുരാണകഥ ആടിയാൽ തിരിച്ചിങ്ങോട്ടൊരു കഥയാടി പ്രതിരോധിക്കലാണ് ഇന്നത്തെ കീഴ്‌വഴക്കം.ദുര്യോധനവധം ദുര്യോധനൻ കൃഷ്ണനോട് ദൂതുസമയത്ത് പാണ്ഡവോൽഭവകഥയാടിയാൽ കൃഷ്ണൻ തിരിച്ച് നൂറുകുടങ്ങളിലിട്ട് മുളപ്പിച്ച കൌരവരുടെ കഥയാടും-ഇങ്ങനെ ഒരു തരം ഗോളടിക്കൽ മത്സരം. എന്തു വൃത്തികേടാണ് കാണിച്ചുകൂട്ടുന്നതെന്ന് തിരിച്ചറിയാതെ അവരിത് തുടർന്നുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു.
ഒരു ഉദാഹരണം പറയാം-മുമ്പൊക്കെ സന്താനഗോപാലം കഥയിലെ അർജ്ജുനൻ ബ്രാഹ്മണനോടൊപ്പം ഈറ്റില്ലമുണ്ടാക്കാനായി ബ്രാഹ്മണഗൃഹത്തിലെത്തി,അസ്ത്രങ്ങൾ കൊണ്ട് ഈറ്റില്ലമുണ്ടാക്കാനായി തുടങ്ങുമ്പോൾ,ആദ്യം വില്ലിൽ ഞാൺ മുറുക്കിയശേഷം,ഒരു ഞാണൊലിയിടുമ്പോൾ ബ്രാഹ്മണൻ ഞെട്ടുകയും “ഇങ്ങനെ ശബ്ദമുണ്ടാക്കല്ലേ,അകത്ത് പൂർണ്ണ ഗർഭിണിയുള്ളതാ”എന്ന് മുന്നറിയിപ്പ് കൊടുക്കുകയും ചെയ്യുകയായിരുന്നു പതിവ്.പിന്നീടെപ്പൊഴോ അത് അർജ്ജുനൻ ഞാണൊലിയിടാൻ തുടങ്ങുമ്പോഴേ ബ്രാഹ്മണൻ സ്റ്റൂളും കെട്ടിപ്പിടിച്ച് കണ്ണടച്ചിരുന്ന് പേടി അഭിനയിക്കലായി.പിന്നെയെപ്പൊഴോ അർജ്ജുനൻ ഞാണൊലിയിടാനൊരുങ്ങുമ്പോൾ അടുത്തു ചെന്ന് തടഞ്ഞ് “അകത്ത് പൂർണ്ണ ഗർഭിണിയുള്ളതാ” എന്നോർമ്മിപ്പിക്കുന്ന ബ്രാഹ്മണനായി.കുറച്ചുകൂടി കഴിഞ്ഞപ്പോഴാകട്ടെ,ഞാണൊലിക്കായി കൈ വില്ലിൽ വെച്ചയുടനെ സ്വയമാലോചിച്ച് പിൻ‌വലിച്ച്,“ഹൊ!ഓർമ്മിച്ചതു ഭാഗ്യം!അകത്ത് പൂർണ്ണഗർഭിണിയായ ബ്രാഹ്മണപത്നിയുള്ളതല്ലേ” എന്ന് അർജ്ജുനൻ സ്വയമോർമ്മിക്കലായി.(എന്റെ പുറത്ത് അങ്ങനെ ഗോളടിക്കണ്ട എന്നു തന്നെ)അപ്പോൾ ബ്രാഹ്മണൻ അവിടുന്നും വിട്ടു,വില്ലുകുലക്കാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾത്തന്നെ ഓർമ്മപ്പെടുത്തും,“വലിയ ശബ്ദമൊന്നുമുണ്ടാക്കല്ലേ,അകത്ത് അന്തർജ്ജനമുള്ളതാ” എന്ന്.ഇപ്പോഴിതാ,അവിടുന്നും കടന്നതും കഴിഞ്ഞദിവസം കണ്ടു-ബ്രാഹ്മണനോടൊപ്പം യാത്രതിരിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ അർജ്ജുനൻ “അവിടെ പൂർണ്ണഗർഭിണിയൊക്കെയുള്ളതല്ലേ,ഇവിടുന്നു തന്നെ ഞാൺ കെട്ടിയേക്കാം”എന്നു കാണിച്ച് വില്ലുകുലക്കുന്നു!
എത്ര ചെറുതായിരുന്ന ഒരു പെരുമാറ്റത്തെ മത്സരബുദ്ധി എവിടെയെത്തിച്ചുവെന്ന് നോക്കുക!ഇങ്ങനെയുള്ള പലമകളല്ലേ കളിയരങ്ങിന്റെ സത്വം എന്നു ചോദിക്കാം,പക്ഷേ ഇത്തരംമത്സരപ്രചോദിതമായ പലമകൾ അരങ്ങിനെ നശിപ്പിക്കുക തന്നെയാണ് ചെയ്യുന്നത്.
പറയാനുള്ളതെല്ലാം പറഞ്ഞു തീർത്താൽ അതു കലയാവില്ല,കവിതയാവില്ല.
(തുടരും)
*= കഥകളിവെട്ടം ഒന്നാംഭാഗം-വാഴേങ്കട കുഞ്ചുനായർ